Girişimciler ve iş sahipleri için markalarını sınırların ötesine taşımak, her zaman cesur bir karardır. Ancak bu karar, doğru adımlarla desteklenmediği takdirde ciddi hak kayıplarına dönüşebilir. Uluslararası pazarda adıyla var olmak isteyen her girişim için yurt dışı marka tescili, korunmanın ve kalıcılığın ön koşuludur. Sizin için kaleme aldığımız bu yazıda yurt dışı marka tescil desteği sürecine dair bilmeniz gereken tüm detayları irdeledik.
İçindekiler
Yurt Dışı Marka Tescili Nedir, Neden Önemlidir?
Yurt dışı marka tescili; bir işletmenin adını, logosunu veya ayırt edici işaretlerini yabancı ülkelerde hukuki koruma altına alma sürecidir. Markanın üçüncü şahıslar tarafından izinsiz kullanılmasını önleyen bu yasal tedbir, ticari hakların uluslararası düzeyde güvence altına alınmasını sağlar. Bu nedenle ihracat yapan ya da global pazarda faaliyet göstermeyi hedefleyen tüm işletmeler için yurt dışı marka tescili, stratejik bir gerekliliktir.
Yurt Dışında Marka Tescili için Gerekli Belgeler Nelerdir?
Yurt dışında marka tescili başvurusu yapmadan önce sürece ilişkin belgelerin eksiksiz biçimde hazırlanması gerekir. Talep edilen evrak, başvurunun hangi ülkeye ve hangi sistem üzerinden yapılacağına bağlı olarak değişebilir. Ancak aşağıdaki belgeler, uluslararası yurt dışı marka tescili başvurularında temel kabul edilen dokümanlardır:
- MM2 Formu: Madrid Protokolü kapsamında yapılan başvurularda kullanılan bu form, başvuru sahibinin bilgilerini ve tescil talep edilen ülkeleri içerir. Merkezî başvuru işlevi görür.
- Vekâletname: Yurt dışı marka tescili başvurusunun marka vekili aracılığıyla yapılması hâlinde temsil yetkisini gösteren bir vekâletname ibraz edilmelidir. Vekâletnamenin ilgili ülkenin hukuki düzenlemelerine uygun biçimde hazırlanması gerekir.
- Marka Görseli: Tescili istenen işaretin görsel hâli başvuru dosyasına eklenir. Böylelikle tescil ofisi tarafından teknik olarak tanımlama sağlanır.
- Ürün ve Hizmet Listesi: Markanın kullanılacağı mal ve hizmetlerin Nice Sınıflandırması’na göre belirlenmiş şekilde listelenmesi zorunludur.
- Öncelik Belgesi: Yurt dışı marka tescili başvuru sahibi, daha önce başka bir ülkede yaptığı başvuruya dayanarak öncelik hakkı talep ediyorsa gerekli belgeleri sunmalıdır.
- Kimlik veya Pasaport Fotokopisi: Şahıs başvurularında başvuru sahibinin kimliğini gösteren resmî belge talep edilebilir.
- Ödeme Dekontu: Başvuru ücretlerinin eksiksiz şekilde yatırıldığını gösteren banka dekontu ya da makbuz, dosyaya eklenmelidir.
Her ülkenin prosedürleri farklı olduğundan başvuru öncesinde güncel mevzuat kontrolü yapılmalıdır. Hatalı ya da eksik evrak, yurt dışı marka tescili başvuru sürecinin uzamasına veya doğrudan reddedilmesine yol açabilir.
Yurt Dışı Marka Tescil Sorgulama Nasıl Yapılır?
Yurt dışı marka tescil sorgulama işlemi ile markanızın hedef ülkede daha önce tescillenip tescillenmediğini kontrol edebilirsiniz. Başvuru sürecinden önce mutlaka ilgili işlemin gerçekleştirilmesi gerekir. Marka adı, başvuru numarası veya sınıf bilgisiyle sorgulama yapılabilecek en kapsamlı kaynak, WIPO Global Brand Database’dir. Bu veri tabanı üzerinden Madrid Protokolü’ne taraf ülkelerdeki tescilli markalar filtrelenebilir. Web sitesi üzerinden marka adı girilerek arama yapılır; varsa benzer ya da aynı işaretlere sahip tesciller görüntülenir.
Hedef ülkenin Madrid Protokolü dışında kalması hâlinde ilgili bölgenin marka tescil ofisinin resmî veri tabanı kullanılmalıdır. Örneğin; Avrupa Birliği için EUIPO, ABD’de USPTO, İngiltere UKIPO, Avustralya dâhilinde ise IP Australia gibi ulusal sistemler üzerinden doğrudan sorgulama yapılabilir. Her platformda arama yöntemleri benzer olsa da sınıf bilgisiyle birlikte benzerlik analizi yapılması önerilir.
Adım Adım Yurt Dışı Marka Tescili Nasıl Yapılır?
Yurt dışı marka tescili, markanın uluslararası alanda yasal olarak korunmasını sağlar. Bu süreci Madrid Protokolü kapsamında yürütmek isteyenler için atılması gereken başlıca adımlar şunlardır:
- Ön Araştırma: Yurt dışı marka tescili başvurusu öncesinde hedef ülkelerde benzer veya aynı markaların daha önce tescillenip tescillenmediği araştırılır. Sorgulama, WIPO Global Brand Database ve ilgili ülke ofislerinin veri tabanları üzerinden yapılır.
- Türkiye’de Marka Tescili: Madrid Sistemi kapsamında başvuru yapabilmek için öncelikle Türkiye’de tescilli bir markaya sahip olmak gerekir. Türk Patent ve Marka Kurumu nezdindeki tescil, yurt dışı başvuruların referansı olarak kullanılır.
- Başvuru Belgelerinin Hazırlanması: MM2 formu, marka görseli, ürün/hizmet listesi, vekâletname ve varsa öncelik belgesi hazırlanır.
- Madrid Protokolü Üzerinden Başvuru: Hazırlanan belgeler, Türk Patent ve Marka Kurumu aracılığıyla WIPO’ya iletilir. WIPO, başvuruyu inceler ve seçilen ülkelere gönderir. Başvuru, doğrudan WIPO üzerinden de takip edilebilir.
- Ulusal veya Bölgesel Ofislerin Değerlendirmesi: Başvuru, her ülkenin kendi mevzuatına göre incelenir. Gerekli görülürse ek belge ya da açıklama talep edilebilir. Bu aşamada ülkeden ülkeye değişen sürelerde geri bildirim alınır.
- Tescil ve Yayın Süreci: İnceleme sürecinden geçen başvurunun onaylanması hâlinde ilgili ülkenin marka bülteninde yayımlanır. İtiraz süreci sonunda herhangi bir hukuki engel çıkmadığı takdirde marka tescil edilir ve marka sahibi bilgilendirilir.
Bu süreçte profesyonel bir destek almak, işlem hatalarını en aza indirerek sürecin hızlandırılmasına katkıda bulunur.
Yurt Dışı Marka Tescil Fiyatları ve Ücret Kalemleri
Yurt dışı marka tescil sürecinde oluşabilecek maliyetler; başvuru yöntemi, hedef ülke ve seçilen sınıf sayısına göre değişiklik gösterir. Aşağıda 2025 yılı itibariyle geçerli olan yurt dışı marka tescil fiyatları ve dikkat edilmesi gereken noktalar özetlenmiştir:
- Başvuru Ücreti: Madrid Protokolü kapsamında yapılan başvurular için temel ücret, marka görselinin renkli veya siyah-beyaz olmasına göre değişir.
- Ülke Bazlı Ek Ücretler: Her hedef ülke, kendi belirlediği ek ücretleri talep edebilir. Sınıf Sayısına Göre Ücretlendirme: Markanın tescil edileceği mal ve hizmet sınıfı sayısı arttıkça ödenecek toplam ücret de artar.
- Vekil ve Danışmanlık Ücretleri: Başvurunun bir marka vekili aracılığıyla yapılması durumunda yurt dışı marka tescil ücretlerine vekil hizmet bedeli de eklenir.
- Yenileme ve Diğer İşlem Ücretleri: Yurt dışı marka tescilinin koruma süresi sona erdiğinde yenileme işlemleri için belirli ücretler ödenmesi gerekir. Ayrıca devir, lisans, itiraz gibi işlemler de ek maliyetler doğurabilir.
Sürecin çok aşamalı yapısı, uzmanlık ve stratejik planlama gerektirir. Hedeflediğiniz pazarlara göre maliyet analizi ve başvuru stratejisi oluşturmak için profesyonel danışmanlık almanız faydalı olacaktır.
KOSGEB Yurt Dışı Marka Tescil Desteği Nedir?
KOSGEB’in Yurt Dışı Pazar Destek Programı kapsamında sağladığı marka tescil desteği, KOBİ’lerin uluslararası pazarlarda rekabet gücünü artırır. Bu destek sayesinde işletmeler, yurt dışında marka tescili için yaptıkları başvuru, danışmanlık ve hizmet alım giderlerinin bir bölümünü geri alabilir. Program dâhilinde destek oranı %70 geri ödemesiz, %30 geri ödemeli olmak üzere iki aşamalı yapıdadır. KOSGEB yurt dışı marka tescil desteğinin üst limiti 300.000 TL’ye varır. Yurt dışı marka tescili özelinde belirlenen limit ise 20.000 TL’dir. Marka tesciline ilişkin harcamalar, hizmet alım giderleri kapsamında değerlendirilir. İlgili KOSGEB girişimcilik desteklerinden yararlanmak isteyen işletmelerin Türkiye’de tescilli bir markaya sahip olmaları ve başvuru esnasında bu belgeyi ibraz etmeleri gerekir.
Yurt Dışı Marka Tescil Desteğine Nasıl Başvurulur?
Destekten faydalanmak isteyen işletmelerin öncelikle KOSGEB veri tabanına kayıtlı olması gerekir. Başvuru süreci şu adımlarla ilerler:
- KOBİ Bilgi Beyannamesi güncellenir ve sisteme yüklenir.
- Türkiye’de tescillenmiş markaya ait belge hazırlanır.
- KOSGEB KOBİ Bilgi Sistemi (KBS) üzerinden “Yurt Dışı Pazar Destek Programı Proje Başvuru Formu” doldurulur.
- Proje kapsamında en az iki farklı gider grubuna yer verilmesi gerekir (örneğin: hizmet alımı ile tanıtım gideri).
KOSGEB, başvuruları değerlendirdikten sonra proje onayı verdiği takdirde destek ödemeleri uygunluk doğrultusunda gerçekleştirilir.
Yurt Dışında Marka Tescili Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yurt dışı marka tescili planlayan işletmelerin süreci başlatmadan önce hem hukuki altyapıyı hem de hedef pazarın yapısını dikkatle değerlendirmesi gerekir. Bu süreçte aşağıdaki adımlara dikkat edilmelidir:
- Marka Sorgulaması: Hedef ülkede aynı ya da benzer bir markanın daha önce tescil edilip edilmediği mutlaka araştırılmalıdır. Aksi durumda başvurunun reddedilmesi ya da hukuki itirazlarla karşılaşılması söz konusu olabilir.
- Doğru Sınıflandırma: Yurt dışı marka tescili, yalnızca başvuru yapılan sınıflar için geçerlidir. Bu nedenle mal ve hizmetlerin doğru marka tescil sınıfı altında tanımlanması gerekir. Hatalı sınıflandırma, markanın eksik ya da geçersiz korunmasına neden olabilir.
- Ülkeye Özgü Kurallar: Her ülkenin marka tescil sistemi farklıdır. Bazı ülkeler kullanıma dayalı tescil ilkesini benimserken bazıları başvuru önceliği esasına göre değerlendirme yapar. Başvuru sürecinin bu farklara göre planlanması gerekir.
- Dil ve Anlam Kontrolü: Markanın hedef ülkedeki anlamı ve algısı kontrol edilmelidir. Bazı kelimeler, yerel dilde olumsuz çağrışımlar yaratabilir ya da yasal engellere takılabilir.
- Tescil Sonrası Kullanım: Bazı ülkelerde tescil edilen marka, belirli bir süre içinde kullanılmazsa hükümsüz sayılabilir. Bu nedenle yurt dışı marka tescili yalnızca koruma amaçlı tescil değil, aktif kullanım planı ile de yapılmalıdır.
Yurt dışı marka tescil sürecinde yapılacak hatalar, yalnızca maddi kayıplara değil, markanın uzun vadeli itibarı açısından da risklere yol açabilir. Süreci dikkatle planlamak ve gerektiğinde profesyonel destek almak bu nedenle kritiktir.
Yurt Dışı Marka Tescilinin Avantajları Nelerdir?
Bir markanın uluslararası alanda tescillenmesi, pazara girişten itibaren hem koruma sağlar hem de stratejik avantajlar yaratır. Bu adım, ticari faaliyetlerin güvenle sürdürülmesi açısından kritik öneme sahiptir.
- Hukuki Koruma: Tescil işlemi tamamlandıktan sonra markaya ait tüm işaretler hedef ülkede yasal güvence altına alınır. Taklit, izinsiz kullanım ve benzeri ihlaller karşısında doğrudan müdahale hakkı doğar.
- Kurumsal Güven: Tescilli markalar, potansiyel iş ortakları, distribütörler ve yatırımcılar için güvenilirlik kriterlerinden biridir. Uluslararası pazarda profesyonel görünürlük sağlar.
- Gümrük Denetiminde Kolaylık: Markanın gümrüklerde korunmasını mümkün kılar. Sahte ürünlerin ithalat ya da ihracat sürecinde engellenmesine katkı sunar.
- Ticari İş Birliği Olanakları: Lisanslama, bayilik, franchising gibi modellerde markanın resmî kaydı, sözleşme süreçlerinde yasal dayanak oluşturur.
- Finansal Değerleme: Tescil edilen markalar, şirketin varlıkları arasında yer alır. Marka değeri, yatırımcı ilişkileri ve satın alma görüşmelerinde doğrudan etkili olabilir.
- Devlet Desteklerine Erişim: Pek çok teşvik programı, markanın yurt içi veya yurt dışı tescilini başvuru şartı olarak belirler. Resmî kayıt, bu kaynaklara ulaşımı mümkün kılar.
Yurt dışı marka tescili, markanın farklı ülkelerde güvenli biçimde temsil edilmesini sağlar. Uluslararası pazarlara yönelen her işletme için bu süreç hem ticari bütünlüğü korur hem de uzun vadeli marka stratejisinin sağlam bir zemine oturtulmasını sağlar.
Jestiyon ile Şirket Kurarak Markanızı Global Pazara Taşımaya Hazır mısınız?
Yurt dışında marka tescili planlayan işletmeler için şirketleşme süreci, çoğu zaman bir engel değil, en kritik eşiktir. Hedef ülkenin hukuk sistemine uygun bir şirket yapısı kurmak; vergi kaydı, banka hesabı, yerel temsilci, marka başvurusu ve daha pek çok adımı mümkün hâle getirir. Jestiyon, farklı ülke düzenlemelerine göre uyarlanmış şirket kurulumlarıyla markaların operasyonel zeminini hazırlar. Süreç boyunca karşılaşılan teknik ayrıntılarla vakit kaybetmeden doğrudan başvuruya odaklanmak isteyen girişimler için çözüm üretir.
Yeni bir pazarda varlık göstermek isterseniz Jestiyon ile doğru adrestesiniz.
