Ticari hayatın temel taşlarından biri olan fatura hem işletmelerin hem de devletin mali kayıtlarını doğru şekilde tutmasını sağlar. Fatura düzenlemek sadece yasal bir yükümlülük değil aynı zamanda işletmenin ciddiyet ve güvenilirliğini de yansıtır. Ancak bazı durumlarda fatura kesilmemesi ya da geç kesilmesi gibi sorunlarla karşılaşılabilir. Bu da ciddi cezaları beraberinde getirir. Mevzuatımızda da önemli bir yere sahip olan faturaların düzenlenmesi, belirli şartlara tabidir ve bu şartlara uyulmaması durumunda fatura kesmeme ceza ile karşılaşılır.
İçindekiler
Fatura Kesmek Şart mı?
Ticari kazanç elde eden işletmeler Vergi Usul Kanunu doğrultusunda sattığı mal veya verdiği hizmet doğrultusunda fatura kesmek zorundadır. Birinci ve ikinci sınıf tacirler ile serbest meslek erbabı sattıkları emtia veya yaptıkları işler karşılığında fatura düzenlemekle yükümlüdürler. Fatura düzenleme zorunluluğu; kayıt dışı ekonominin önlenmesi, vergi adaletinin sağlanması ve ticari işlemlerin şeffaflığı açısından büyük önem taşır. Dolayısıyla ticari faaliyetin niteliği ve büyüklüğüne bakılmaksızın belirli bir sınırın üzerindeki her mal veya hizmet satışı için fatura düzenlenmesi gerekir. 2025 yılında bu sınır 9 bin 900 TL olarak belirlenmiştir.
30 Aralık 2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 577 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren VUK kapsamında uygulanacak cezalar doğrultusunda amortisman ayırma sınırı ve fatura kesme zorunluluğu 9 bin 900 TL’dir. Fatura düzenleme sınırı 9 bin 900 TL’nin altında dahi olsa istenme halinde fatura kesilmesi zorunludur.
Fatura Kesme Süreleri Kaç Gündür?
Vergi Usul Kanunu’na göre, satılan mal veya yapılan işin tamamlandığı tarihten itibaren fatura kesmede 7 günlük süre bulunur. Bu süre, malın teslimi veya hizmetin ifasının gerçekleştiği günü takip eden en geç yedi gün içinde faturanın düzenlenmesi gerektiği anlamına gelir. Bu yedi günlük süre zarfında fatura düzenlenmemesi, fatura düzenlememe cezası ile karşılaşılmasına neden olur. Belirtilen süre aşıldığında fatura kesilirse geriye dönük fatura kesmenin cezası uygulanabilir. Bu süreye azami özen gösterilmesi hem yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi hem de olası cezai yaptırımlardan kaçınılması açısından kritik öneme sahiptir.
Elektronik ortamda düzenlenen e-arşiv fatura için de aynı süre geçerlidir. Faturanın tarih ve saati sistem üzerinden anlık olarak takip edilebildiği için gecikme tespiti daha kolay hale gelir.
Fatura Kesmeden Satış Yapılabilir mi?
Fatura kesmeden satış yapmak yasal değildir. Özellikle fatura sınırının üzerinde kalan satışlarda fatura düzenlenmemesi durumunda hem fatura kesmeden satış cezası hem de vergi ziyaı cezaları uygulanır. Fatura kesmeden yapılan satışlar vergi gelirlerini azalttığı için kayıt dışı ekonominin baş aktörlerinden biridir. Rekabet ortamını bozan bu davranış aynı zamanda tüketici haklarına zarar vererek güvenilir olmayan ürünlerin piyasada satışının yapılmasının önünü açar.
Fatura kesmeden iş yapmak Vergi Usul Kanunu doğrultusunda vergi kaçakçılığı olarak değerlendirilir. Satıcı vergi kaçırma suçu ile karşı karşıya kalarak ceza alma yükümlüsü olurken alıcılar ise alınan hizmet veya malın değişim, garanti ve iade haklarından da yararlanamaz.
Faturada Hangi Bilgiler Bulunmalıdır?
Usulüne uygun bir faturanın geçerli sayılabilmesi için belirli bilgileri içermesi zorunludur. Bu bilgiler şunlardır:
- Faturayı kesen firmanın adresi ve ünvanı,
- Firmanın vergi ve mersis numarası,
- Fatura kesilen müşterinin adresi ve ünvanı,
- Müşterinin vergi daire numarası,
- Satılan ürünün veya verilen hizmetin adı,
- Satılan ürünün miktarı,
- Satılan ürünün birim fiyatı ve toplam tutarı (genel toplam hem elle hem rakam ile yazılması gerekir) yer alması gerekir.
Faturada bulunması gereken bilgiler fatura türleri doğrultusunda değişiklik gösterebilir. En çok satış faturası kesildiği bilindiğine göre bu tür fatura üzerinde yer alması gereken bilgiler şu şekildedir:
- Fatura seri numarası
- Faturayı kesen firmanın unvanı ve adresi
- Faturanın oluşturulduğu tarih
- Faturayı kesen firmanın vergi dairesi ve vergi numarası
- İrsaliye numarası ve ürünün teslim tarihi
Son olarak faturanın ne karşılığında kesildiğini belirten hizmet veya ürünün adı, birimi, miktarı ve toplam tutarı bulunması gerekir.
Fatura Kesmek için Neler Gereklidir?
Fatura kesmek için öncelikle bir mükellefiyet kaydının bulunması gerekir. Şahıs şirketleri, limited şirketler, anonim şirketler ve serbest meslek erbabı gibi vergi mükellefi olan herkes fatura düzenleyebilir. Fatura düzenlemek için kullanılan yöntemler ise zamanla değişmiş ve dijitalleşmiştir. Günümüzde, geleneksel matbu faturaların yanı sıra e-arşiv fatura uygulamaları yaygınlaşmıştır. Fatura kesmek için:
- Vergi dairesinden alınmış bir vergi levhası,
- Fatura düzenlemeye uygun bir muhasebe programı veya Jestiyon gibi bir mali yönetim sistemi,
- E-fatura kullanımı için mali mühür ve GİB entegrasyonu,
- Fatura basımı için anlaşmalı matbaa (kağıt fatura içindir ancak noter tasdikli fatura koçanları kullanılması gerekir)
Belirtilen maddelere özellikle dikkat edilmesi gerekir. Fatura kesilmesi için gerekli olan belgelere ulaşılması devamlılığı ve kayıt dışı ekonominin önüne geçilmesini sağlar.
2025 Fatura Kesmeme Cezası Nedir?
2025 yılı itibarıyla bir işlem karşılığında fatura düzenleme zorunluluğu için belirlenen sınır 9.900 TL’dir. Ancak tutar bu sınırın altında olsa bile müşteri talep ederse mutlaka fatura kesilmelidir. Vergi mükellefi olup fatura düzenlemeyen kişilere, ilk tespit durumunda 14.000 TL özel usulsüzlük cezası kesilir. Tekrar eden durumlarda ise fatura üzerinde yer alması gereken tutarın en az %10’u kadar ceza uygulanır.
Fatura düzenlenmemiş bir işlem, Gelir İdaresi tarafından tespit edilmeden önce belgenin düzenlenmesi gereken tarihi izleyen 5 iş günü içinde yetkililere bildirilirse fatura alması gereken kişiye ceza kesilmez. Ancak belgeyi düzenlemesi gereken kişi, üç kat ceza ile karşı karşıya kalır. Vergi mükellefi olmayan kişilerin, almaları gereken faturayı almamaları durumunda ise her bir belge için 7.000 TL ceza söz konusudur. Bu kişiler de eğer durumu 5 iş günü içinde yetkililere bildirirse ceza uygulanmaz.
e-Fatura ve e-Arşiv Fatura sistemine geçmeyen mükellefler açısından ise yeni bir eşik belirlenmiştir. 1 Ocak 2025 – 31 Aralık 2025 tarihleri arasında kesilecek faturaların vergi dahil toplam tutarı 3.000 TL’yi aşıyorsa bu belgelerin 2026 yılı itibarıyla mutlaka e-Arşiv Fatura olarak düzenlenmesi gerekecek. Önceki yıl bu sınır 5.000 TL idi (vergi mükellefleri için 6.900 TL). 2025 fatura kesmeme cezası ödememek, kayıt dışı ekonominin önünü açmamak ve marka güvenilirliği sağlamak için fatura kesilmesi gerekir.
Fatura Kesmeme Cezası Nasıl Ödenir?
Fatura kesmeme cezası, mükellefe tebliğ edildikten sonra belirli bir süre içerisinde ödenmelidir. Tebligatın ardından genellikle bir ödeme vadesi belirtilir. Bu süre içerisinde cezanın ödenmesi durumunda bazı durumlarda indirim uygulanabilir. Cezalar, ilgili vergi dairesine nakden veya banka aracılığıyla ödenir. Elektronik ortamda vergi ödeme sistemleri üzerinden de ödeme yapmak mümkündür. Cezanın zamanında ödenmemesi halinde ise gecikme zammı uygulanır ve bu durum mali yükümlülüğün daha da artmasına neden olur. Fatura cezası tebliğ edildikten sonra belirtilen süre içerisinde ödenmesi gerekir.
Fatura Cezalarını Nasıl Önleyebilirsiniz?
Fatura cezalarından kaçınmanın en temel yolu, yasal düzenlemelere tam olarak uymaktır. Vergi Usul Kanunu doğrultusunda tüm işlemlerin yürütülmesi gerekir. Tüm satışlarınızı zamanında ve eksiksiz olarak faturalandırmak ceza almayı önleyecek en önemli etkendir. Fatura kesmeme cezası almamak için dikkat edilmesi gerekenler şu şekildedir:
- Fatura kesme sürelerine (7 gün) kesinlikle riayet edin.
- Faturada bulunması gereken tüm bilgilerin doğru ve eksiksiz olduğundan emin olun.
- e-Fatura veya e-arşiv fatura sistemlerine geçerek fatura düzenleme süreçlerinizi kolaylaştırın ve hataları en aza indirin.
- Personelinizi fatura düzenleme konusunda düzenli olarak bilgilendirin ve eğitin.
- Mali süreçlerinizi etkin bir şekilde yönetmek için güvenilir bir muhasebe yazılımı kullanın.
Jestiyon finansal danışmanlık ve ön muhasebe hizmetleri ile mali süreçlerinizi yönetmenizi güvenilir ve hızlı bir şekilde yürütmenizi sağlar. Fatura kesmeme cezası almamak için yasal düzenlemelere uyulması ve verilen önerilerin dikkate alınması gerekir.
Fatura ve Fiş Kesmeyen İşletmeler Nereye Şikayet Edilir?
Fatura veya fiş düzenlemeyen işletmeleri Gelir İdaresi Başkanlığı’na (GİB) şikayet etmek mümkündür. Şikayetler, GİB’in resmi internet sitesi üzerinden, telefonla (Vergi İletişim Merkezi – VİMER 189) veya yazılı olarak ilgili vergi dairesine yapılabilir. e-Devlet üzerinden Gelir İdaresi Başkanlığı’nın “Vergi Kaybı ve Kaçakçılığı İhbarı Bildirim Servisi” aracılığıyla da şikayet edilebilir. Şikayetler genellikle gizli tutulur ve GİB tarafından gerekli incelemeler başlatılır.
Mali Süreçlerinizi Jestiyon ile Yürütün!
Fatura düzenlemek sadece kanuni bir zorunluluk değil aynı zamanda işletmenizin kurumsal imajını güçlendiren bir unsurdur. Ancak bu süreci manuel olarak yürütmek zaman alıcı ve hata riski yüksek olabilir. Jestiyon, kullanıcı dostu arayüzü ve GİB ile tam uyumlu altyapısı sayesinde fatura işlemlerinizi zahmetsiz hale getirir. Faturalarınızı elektronik ortamda hızlı ve güvenli bir şekilde düzenleyebilir, müşterilerinize kolayca ulaştırabilir ve ödeme takibini etkin bir şekilde yapabilirsiniz. Bu da işletmenizin mali kontrolünü güçlendirmenize ve olası cezalardan korunmanıza yardımcı olur.
