Her ülkenin kendine özgü bir vergilendirme sistemi bulunur. Ticari kazanç sağlayanların ödediği vergiler, belli başlı yasal mevzuatlar çerçevesinde toplanır. Örneğin Türkiye’de mal ve hizmetlerin tesliminde Katma Değer Vergisi (KDV) ödenir. Bu vergiyle aynı mantığa dayanan VAT (Value Added Tax), tüm Avrupa Birliği üyesi ülkelerde zorunludur. Dolayısıyla bu ülkelerde ticari faaliyette bulunmak istiyorsanız öncelikle söz konusu numarayı edinmelisiniz. Yazımızın devamından VAT numarası nedir, neden önemlidir ve nasıl alınır gibi sorulara cevap bulabilirsiniz.
İçindekiler
VAT Numarası Nedir?
VAT (Value Added Tax) özetle, Avrupa Birliği sınırları içinde ticareti yapılan malların ve hizmetlerin üzerinden vergi ödemeyi sağlayan numaradır. AB ülkelerinin kendi yasal mevzuatlarına göre düzenlenir. Bu ülkelerde yer alan ya da ürünlerini depolayıp satışını gerçekleştiren işletmelerin VAT numarası edinmesi gerekir. Yani Avrupa pazarında geleneksel yöntemlerle ya da e-ticaret kanalları üzerinden ticari faaliyette bulunmak istiyorsanız öncelikle bu numarayı almalısınız.
Value Added Tax, Türkiye’de olduğu gibi tüketim ürünleri başına farklı oranlarda uygulanır. Ürünlerin katma değeri, ödenecek vergi tutarını belirler. Avrupa Birliği ülkelerinde yaptığınız her satıştan ilgili oranda kesinti yapılır ve bu tutar ürünlerin fiyatlarına eklenir. Mal veya hizmet tesliminde toplanan tutarlar, vergi beyannamelerine yansır ve devletin kaynaklarına aktarılır. Ayrıca satıcıların üretim ve tedarik aşamalarında ödediği katma değer vergileri de beyan edilir. Tüm bu yasal sürecin prosedürlere uygun işlemesi için VAT numarası gereklidir.
VAT Numarası Neden Önemlidir?
VAT numarası, işletmelerin vergi mükellefliği ve ticari faaliyetlerinin mevzuatına uygunluğunu gösterir. Şirketler için bir kimlik bilgisi olmasıyla farklı süreçlerde önemli roller oynar. VAT numarasının ön plana çıktığı alanlardan bazıları şunlardır:
- Vergi kontrolü: Value Added Tax numarası, işletmelerin katma değer vergisi ödemelerinin kontrol edilmesine olanak tanır. Avrupa ülkelerindeki vergi daireleri, bu numaradan sorgulama yaparak şirketin vergi borçlarını ve ödemelerini izler.
- Uluslararası ticaret: VAT, Avrupa şirketinizle vergi mevzuatlarına uygun koşullarda ihracat ve ithalat yapmanızı sağlar. Ancak her ülke için ayrı vergi numarası alınmalıdır. Ayrıca dış ticaret süreçlerinde EORI (Ekonomik Operatörler Kayıt ve Kimlik) numarası da mutlaka bulunmalıdır.
- KDV iadesi: İşletmelerin net KDV’si, satım ve alım sırasında ödenen vergi arasındaki farkla hesaplanır. Eğer söz konusu tutar negatif ise şirkete KDV iadesi gerçekleştirilir. Bu iadelerin geri yatırılması, geçerli bir VAT numarasının varlığıyla mümkün olur.
Avrupa VAT numarası, şirketlerin prestiji ve geleceği açısından da önemlidir. Bu numaraya sahip olan firmalar, müşteriler nezdinde güvenilir bir konumda yer alır. Ayrıca bu şirketlerin iş ortaklıkları kurması ve AB ülkelerinde başarılı bir ticari performans sergilemesi de kolaylaşır.
İşletmenizi Avrupa Ülkelerine Açan VAT Numarası Nasıl Alınır?
İşletmenizi Avrupa ülkelerine açmak için VAT numarası almalısınız. Bunun için öncelikle ilgili vergi makamlarına talep edilen belgelerle beraber başvurmanız gerekir. VAT başvuru formunda sizden kendinize ve şirketinize dair bilgileri doldurmanız istenir. Öte yandan, işletmenizin faaliyet göstereceği alan gibi detaylar da sorulabilir. Başvuru süreci, yeni kurulan firmalarla hâlihazırda var olan şirketler arasında değişiklik gösterebilir. Örneğin Alman vergi sisteminin bir parçası olmak için Türkiye’deki işletmeniz için VAT kaydı oluşturarak e-ticaret operasyonlarınızı Avrupa pazarına kolaylıkla taşıyabilirsiniz.
VAT Numarası Almak için Hangi Belgeler Gerekli?
VAT vergi numarası almak için yetkili makamlara bazı belgeleri teslim etmeniz gerekir. Bu belgelerin ticari faaliyet gösterilecek ülkeye göre değiştiğini söylemek mümkündür. Ancak şirket VAT numarası edinmek isteyenlerden talep edilen belgeler genel anlamda şöyledir:
- Şirketin kurulduğu ülkenin vergi levhası
- Şirketin kuruluş detaylarına yer veren evrak
- Şirketin adresini, ortaklarını, türünü ve faaliyet alanını gösteren belge
- Şirket sahibine ait kimlik belgesi
Bunlara ek olarak VAT kayıt formunu doldurup imzalayan kişinin yetkili olduğunu belirten imza sirküleri de teslim edilir. İmza sirküsü, yasal yetki durumunu gösterdiği için başvuru aşamasında oldukça önemlidir. Sayılan belgeleri eksiksiz olarak ileterek VAT başvuru sürecinin sorunsuz ilerlemesini sağlayabilirsiniz.
Aldığınız VAT Numarası Kaç Hanelidir?
VAT numarası, Avrupa Birliği’ne üye ülkelerin kendi yasal mevzuatlarına göre belirlenir. Bu nedenle şirket kurmak ve e-ticaret yapmak için tercih ettiğiniz AB ülkesine göre farklı standartlarda VAT numaralarıyla karşılaşabilirsiniz. Genellikle bu vergi kimlik numarası, 9 ila 15 haneden oluşur.
Şirketin VAT Numarası Nasıl Öğrenilir?
VAT numarasını öğrenmek için farklı yöntemlerden yararlanabilirsiniz. Bu yollardan ilki, ülkelerin vergi makamlarına başvurmaktır. Eğer başka bir işletmeye ait VAT numarasını öğrenmek istiyorsanız faturaları inceleyebilirsiniz. Ticari faaliyetlerin ardından kesilen tüm faturalarda bu numaraya yer verilir.
Alınan VAT Numarasını İade Etmek Mümkün mü?
Alınan VAT numarasını iade etmek mümkün değildir. Zira bu numara, Avrupa’da ticari faaliyet gösterdiğiniz süreç boyunca geçerlidir. Ancak işletmenin katma değer vergisinden muaf tutulması ya da faaliyetlerini sonlandırması durumunda geçerliliğini kaybeder. Bunun için de VAT numarası iptali gerekir. Şirket yetkilileri, ilgili vergi makamlarına müracaat ederek mükellefiyetin sonlandırılmasını talep eder. Kaydın devre dışı bırakılmasıyla VAT numarası iadesi süreci de tamamlanır.
Tek Bir VAT Numarası ile Tüm Avrupa’ya Satış Yapılabilir mi?
Tek bir VAT numarasıyla tüm Avrupa’ya satış yapılamaz. Çünkü her ülkenin farklı vergi mevzuatları bulunur. VAT vergi numarasının hem belirlenmesinde hem de kullanımında bu yasal şartlar göz önünde tutulur. Mesela Estonya şirketiniz için VAT numarası aldığınızda sadece bu ülkede ticari faaliyet gösterebilirsiniz. Eğer ürünlerinizi diğer Avrupa Birliği üyelerine de taşımak istiyorsanız her bir ülke için ayrı ayrı VAT kaydı yaptırmalısınız. Ayrıca ithalat ve ihracat yapmak için EORI numarası edinmeniz gerektiğini tekrar hatırlatmakta fayda vardır.
Threshold Limitleri Nedir?
Threshold limitleri, bir ülkede ticari faaliyette bulunan şirketin katma değer vergisi mükellefi olup olmadığını belirler. İşletmelerin belirli bir dönemdeki cirosu üzerinden değerlendirme yapar. Ülkelerin yasal mevzuatlarına göre değişen tutarlar doğrultusunda firmanın vergi ödeme zorunluluğu ortaya çıkar. Söz konusu limitlerin altında satış hasılatı elde eden işletmeler, katma değer vergisi ödemelerinden muaf olur. 2023 itibarıyla Almanya KDV kaydı, 100.000 Avro ve üzerinde cirosu olan şirketler için zorunludur. Estonya’da bu tutar, 40.000 Avro olarak değişiklik gösterir.
VAT Numarası Örnekleri Nelerdir?
VAT numarası, harflerden ve rakamlardan meydana gelir. Bu numarayı aldığınız ülkeye göre karşınıza farklı formatlar çıkabilir. Örneğin Almanya’da VAT numaraları, “DE” harfleriyle başlar. Bu harflerin hemen arkasından 9 ayrı rakam sıralanır. Aşağıda farklı ülkelere ait VAT vergi numarası örneklerini görebilirsiniz.
- Almanya: DE123456789
- Estonya: EE123456789
- Fransa: FR12345678901
- İtalya: IT12345678901
- İspanya: ESX1234567X
Vergi numarası, Avrupa dışındaki ülkelerde de kullanılır. 2020’de Avrupa Birliği’nden ayrılan İngiltere’de VAT numarası, Vergi ve Gümrük İdaresi (HM Revenue and Customs) tarafından verilir. “GB” kodunun ardından gelen 9 haneli rakamdan oluşur. İngiltere VAT numarası örneği, “GB123456789” şeklindedir.
Jestiyon ile Avrupa’da Satışlarınıza Kolayca Başlayın!
Şirketinizin finansal ve operasyonel süreçlerine yön veren Jestiyon ile Avrupa’da satış yapmaya kolayca başlayabilirsiniz. Fırsatlarla dolu Avrupa’da ticari faaliyet göstermek için profesyonel desteğine ihtiyaç duymanız muhtemeldir. Dijital çözüm ortağınız Jestiyon, tam da bu noktada yardımınıza koşar. Şirket türüne ve ülke tercihine göre sunduğu kapsamlı paketlerle e-ticaret operasyonlarınızı küresel pazara taşımanızı mümkün hâle getirir. Ayrıca muhasebe ve vergi hizmetleriyle de tüm süreci yasal prosedürlerine uygun şartlarda yönetmenize olanak tanır.
Jestiyon’un çözümleri arasında VAT kaydı da yer alır. Örneğin Türkiye şirketinizle Almanya’da VAT kaydı oluşturarak Avrupa’ya açılabilirsiniz. Benzer şekilde VAT numarası alarak çeşitli dijital ve vergi avantajları sağlayan Estonya vergi sisteminin de bir parçası olabilirsiniz. Üstelik Jestiyon’da sizi bekleyen imkânlar bunlarla sınırlı değildir. Arzu ederseniz VAT kaydıyla işletmenizi Avrupa ülkelerine açmak, EORI numarasıyla dış ticarete başlamak ve muhasebe hizmetiyle düzenli beyanname vermek gibi daha pek çok çözüm için Jestiyon’dan yararlanabilirsiniz.
